De geschiedenis van de Christelijke basisschool Windekind - Adelbrecht te Groesbeek 1912 - 1982

4

Voorwoord

Een lustrum-reunie heeft altijd iets weg van "oud en "nieuw. Daarom is het u als betrokkenen bij zo'n viering op de een of andere wijze ook te doen: zoals het ophalen van oude herinneringen en het hernieuwen van vriendschappen uit vroeger jaren. 

Hierbij sluit het huidige bestuur van de Vereniging voor Christelijk Onderwijs te Groesbeek zich van harte aan. Oók heeft dit thema van "oud en nieuw" voor haar nog een andere betekenis: het wil u de gelegenheid bieden om (hernieuwd) kennis te maken met de school van nu en die van de nabije toekomst met de integratie van kleuter en lager onderwijs, waarmee onze scholen al heel ver zijn.

Wij hopen dat deze viering van het 70-jarig bestaan van de lagere school Adelbrecht als onderdeel van het meervoudig jubileum van onze scholen vele nieuwe indrukken achterlaat. Steeds zal u echter merken dat ondanks al die veranderingen, de leerlingen, leerkrachten en anderen van vroeger, dezelfde mensen zijn gebleven. Zo ook onze school, die weliswaar in de loop der tijd - voor een aantal onbekend - een eigen naam gekregen heeft, maar uit dezelfde wortels - "setvig onder de stormen" - is opgegroeid met een eigen specifieke identiteit. 

Wij hopen dat deze algemeen christelijke identiteit voor u ook waarde heeft. Om goed onderwijs te kunnen geven, waarvoor een zgn. schoolwerkplan de basis vormt, is uw belangstelling blijvend nodig. Als déze identiteit en déze christelijke basisschool Adlebrecht (alsook onze kleuterschool Windekind) óók voor u haar betekenis behouden heeft, kunt u dat altijd tonen middels  uw lidmaatschap van de Vereniging voor Christelijk Onderwijs te Groesbeek. 

Wij gaan ervan uit dat deze dag in menig opzicht voor u iets betekenen zal. Om de herinnering aan dit jubileum, maar ook aan het wel en wee van onze school levend te houden, hebben wij met medewerking van vele betrokkenen bij "de school van vroeger en nu" dit digitaal boekje kunnen samenstellen. Veel bijdragen met herinneringen en foto's van weleer (en nu) zijn bij elkaar gezet. Daarnaast is tevens aan het digitaal boekje een historische waarde meegegeven. Hiervoor danken wij met name de heer H.W. Smit; samen met de heer G.J.W.H. Teerink werd de eindredactie verzorgd. U allen, deelnemers, voorbereiders en sponsors, die deze viering hebt mogelijk gemaakt, bedankt. 

Namens het bestuur en de Lustrum-reünie-commisie 
D.J. Hoffman

Hoofdstuk 1

 5

De schoolvereniging en haar ontstaan

Waren er zoveel Protestanten in Groesbeek, die een eigen Christelijke school begeerden? Ik moet om dit duidelijk te maken even teruggrijpen in de geschiedenis van onze gemeente en duik daarvoor, zoals ik reeds zo vaak bij publicaties deed, in de navorsingen van onze vroegere plaatsgenoot, de heer J.D.G. Montenberg. Ik begin dan natuurlijk met te vertellen, dat hij tot de eerste leerlingen van onze school heeft behoord, vervolgens een bijdrage in dit digitaal boekje heeft willen schrijven en bovendien het voornemen heeft de  Lustrum-reünie-commisie mee te mogen maken. Ik mocht in de laatste jaren zoveel studies van de heer Montenberg ter vrije beschikking ontvangen, dat ik dankbaar ben deze, nu in verband met school en kerk, te kunnen verwerken, dus op andere wijze en waarschijnlijk deels voor ander publiek. De gebruikelijke aanhalingstekens en herhaaldelijk gebruik van "tot zover de heer Montenberg", een saaie factor, liet ik veelal weg, de stijl verraadt immers toch wel de meester (M). Waren er zoveel Protestanten, zo begon ik, dat een eigen school verantwoord was? En hoe verklaren we dat er nu, in 1982, op onze school r.k. kinderen zijn en dat, om een voorbeeld te noemen, in de Oudercommissie en op ander niveau met veel begrip wordt samengewerkt? Het in nu toch pas zeventig jaar later! Denken we nu zoveel anders? Zijn onze verhoudingen, levens en kerkelijke opvattingen in zo korte tijd in die mate veranderd? Persoonlijk zeg ik, dat het gelukkig is, dit dit blijkbaar zo is. Maar het antwoord op mijn vraag naar de redelijkheid van een eigen Protestantse school in Groesbeek zal een diepere duik in de geschiedenis nodig maken, dan die zeventig jaren. 

De eerste Hervormde predikant vestigde zich in de eerste jaren na de Reformatie te Groesbeek in 1612. Het kerkgebouw kwam toen in handen van de Hervormden. De Kerkelijke Gemeente was nu eens zelfstandig, dan weer samengevoegd met een andere. Rond de uit de 15e eeuw daterende, oude kerk is waarschijnlijk geen omvangrijke gemeente ontstaan, zo meent de heer Montenberg. Aangenomen mag worden, dat zeker na de eerste helft van de 18e eeuw, de Hervormde Gemeente, een kleine minderheid wast temidden van een overwegend Rooms-katholieke bevolking. Zo waren er, bijvoorbeeld in 1798, 27 Hervormden op 1027 Rooms-katholieken. En hoe is die situatie dan gewijzigd?, zult u zich afvragen. Onder het beheer van de Rekenkamer, die het vroegere domeinbeleid voerde, werden reeds grote stukken "heidegrond" in erfpacht uitgegeven, vaak onder voorwaarde van bebossing. En de gevolgen? Toen de bezitters van de grond deze niet langer als een bron    

Terug naar Pagina 3

Naar Pagina 6